پناهندگی در فرانسه 2025

مزایا و معایب پناهندگی فرانسه

مهاجرت به فرانسه از طريق پناهندگى مزايا و معايبى دارد. از جمله مزايا و معايب مى توان به موارد زير اشاره كرد:

مزایا

• سیستم حمایتی قوی
  فرانسه یکی از کشورهایی است که سیستم پناهندگی ساختارمند و نسبتاً انسانی دارد. پناه‌جویان می‌توانند از کمک‌هزینه زندگی (ADA)، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و برخی خدمات اجتماعی بهره‌مند شوند.
• تحصیل رایگان برای کودکان
  کودکان پناه‌جو مانند سایر کودکان در فرانسه، حق تحصیل رایگان دارند. دولت موظف است فرزندان پناه‌جویان را در مدارس دولتی ثبت‌نام کند.
• فرصت یادگیری زبان فرانسوی
  بسیاری از مراکز پناهندگی و انجمن‌ها، کلاس‌های زبان فرانسوی رایگان برای پناه‌جویان برگزار می‌کنند.
• درخواست مجدد یا تجدیدنظر
  در صورت رد درخواست پناهندگی، فرد می‌تواند در مهلت مشخص به دادگاه ملی حق پناهندگی (CNDA) اعتراض کند.
• اعطای پناهندگی منجر به اقامت طولانی‌مدت می‌شود
  در صورت پذیرش درخواست، فرد می‌تواند اقامت ۱۰ ساله دریافت کرده و از بسیاری از حقوق شهروندی بهره‌مند شود.

معایب

• زمان طولانی بررسی پرونده
  فرآیند بررسی درخواست پناهندگی ممکن است ماه‌ها تا بیش از یک سال طول بکشد، که در این مدت پناه‌جو در حالت انتظار و بلاتکلیفی قرار دارد.
• کمبود امکانات اسکان
  بسیاری از پناه‌جویان به دلیل کمبود مکان‌های اقامتی، مجبور به زندگی در کمپ‌ها یا شرایط دشوار موقت می‌شوند.
• محدودیت در کار کردن
  پناه‌جویان تا ۶ ماه اول اجازه کار ندارند و پس از آن هم باید مجوز خاصی از دولت دریافت کنند، که ممکن است روند آن زمان‌بر باشد.
• مشکلات زبانی و فرهنگی
  برای کسانی که به زبان فرانسوی مسلط نیستند، برقراری ارتباط با نهادهای دولتی، دریافت خدمات یا پیدا کردن شغل دشوار خواهد بود.
• احساس طرد اجتماعی
  در برخی موارد، پناه‌جویان ممکن است با بی‌توجهی یا تبعیض از سوی جامعه میزبان مواجه شوند، به‌ویژه در شهرهای کوچک یا مناطق با نرخ بیکاری بالا.
• رد بالای برخی ملیت‌ها
  نرخ پذیرش پناهندگی برای برخی کشورها بسیار پایین است، که احتمال رد درخواست را بالا می‌برد.

شرایط پناهندگی فرانسه

برای درخواست پناهندگی فرانسه، فرد باید به صورت فیزیکی در خاک فرانسه یا در یکی از مرزهای این کشور حضور داشته باشد. قانون فرانسه اجازه نمی‌دهد که درخواست پناهندگی از خارج از کشور ارائه شود، مگر در موارد بسیار محدودی مانند دریافت ویزای بشردوستانه.

بر اساس قانون فرانسه، به ویژه قانون CESEDA (کد ورود و اقامت خارجی‌ها و حق پناهندگی)، حق درخواست پناهندگی یکی از حقوق اساسی است که در قانون اساسی فرانسه و کنوانسیون‌های بین‌المللی مانند کنوانسیون ژنو ۱۹۵۱ و کنوانسیون اروپایی حقوق بشر به رسمیت شناخته شده است.

متقاضی باید ثابت کند که به دلیل نژاد، مذهب، ملیت، عقاید سیاسی یا عضویت در یک گروه اجتماعی خاص، از ترس موجه آزار و اذیت در کشور مبدأ خود رنج می‌برد. همچنین، کسانی که در معرض شکنجه، رفتار غیرانسانی یا خطر جدی ناشی از خشونت گسترده هستند، ممکن است واجد شرایط دریافت حمایت فرعی (protection subsidiaire) شوند.

برای شروع روند رسمی، فرد باید قصد خود برای درخواست پناهندگی را نزد مقامات فرانسه ثبت کند که با مراجعه حضوری به یک مرکز پذیرش اولیه موسوم به SPADA آغاز می‌شود.

وضعیت پناه‌جویان در فرانسه

وضعیت پناه‌جویان در فرانسه به دو دسته کلی تقسیم می‌شود: کسانی که به‌طور رسمی پذیرش شده‌اند و کسانی که هنوز در مرحله بررسی یا بدون پذیرش رسمی زندگی می‌کنند. افراد پذیرفته‌شده توسط OFPRA یا دادگاه CNDA معمولاً از وضعیت پناهندگی یا حمایت فرعی برخوردار می‌شوند و حق اقامت قانونی، کار، تحصیل، دریافت خدمات درمانی، و امکان درخواست اقامت بلندمدت و تابعیت را دارند.

در مقابل، پناه‌جویانی که هنوز در حال انتظار برای پاسخ هستند یا درخواست‌شان رد شده ولی از کشور اخراج نشده‌اند (اصطلاحاً در وضعیت غیررسمی یا بدون مدرک) قرار دارند، اغلب در شرایط ناپایدار زندگی می‌کنند، دسترسی محدودی به خدمات دارند و از امنیت روانی و اجتماعی کمتری برخوردارند.با این حال، حتی در این شرایط، برخی سازمان‌های بشردوستانه و نهادهای مدنی خدمات اولیه مانند غذا، درمان اضطراری، و مشاوره حقوقی را به این افراد ارائه می‌دهند.

مدارک مورد نیاز پناهندگی در فرانسه

پناهجویان باید در مراحل مختلف، مدارک زیر را ارائه دهند:

• مدارک شناسایی: پاسپورت، کارت شناسایی ملی، شناسنامه یا مدارک رسمی دیگر.

• مدارک اثبات آزار و تهدید: نامه‌های تهدیدآمیز، گزارش‌های پلیس، گواهی‌های پزشکی، اظهارات شهود و غیره.

• شرح کامل: توضیح مکتوب درباره دلایل ترک کشور و حوادثی که موجب ترس از بازگشت شده‌اند.

• ترجمه مدارک: مدارکی که به زبان فرانسه نیستند باید با ترجمه رسمی ارائه شوند.

عدم ارائه برخی مدارک، الزاماً منجر به رد درخواست نمی‌شود. OFPRA در مصاحبه، به ارزیابی اعتبار و انسجام روایت فرد می‌پردازد.

درخواست پناهندگی در فرانسه

روند درخواست پناهندگی در فرانسه شامل مراحل زیر است:

۱. مراجعه اولیه به SPADA

اولین مرحله برای متقاضی پناهندگی، مراجعه به یک مرکز SPADA است. این مراکز وظیفه ارائه اطلاعات اولیه و وقت ملاقات با GUDA (مرجع یکپارچه ثبت نام پناهجویان) را بر عهده دارند. همچنین ممکن است امکان اقامت موقت در مراکز اسکان فراهم شود.

۲. ثبت‌نام در GUDA

در وقت مقرر، فرد باید به مرکز GUDA مراجعه کرده و اقدامات زیر انجام می‌شود:

• ثبت اطلاعات بیومتریک (اثر انگشت و عکس)

• بررسی مسئولیت کشور دیگر عضو اتحادیه اروپا تحت مقررات دوبلین ۳

• دریافت گواهی درخواست پناهندگی (Attestation de demande d’asile) که یک ماه اعتبار دارد و قابل تمدید است.

این گواهی به فرد اجازه اقامت قانونی در فرانسه در طول بررسی پرونده را می‌دهد.

۳. ارسال پرونده به OFPRA

متقاضی باید حداکثر ظرف مدت ۲۱ روز پس از مراجعه به GUDA، پرونده کامل خود را به OFPRA ( اداره فرانسه برای حمایت از پناهندگان و افراد بدون تابعیت) ارسال کند. این پرونده شامل موارد زیر است:

• فرم تکمیل‌شده (در چند زبان موجود است)

• شرح مکتوب دلایل درخواست پناهندگی

• مدارک پشتیبان

سپس مصاحبه‌ای با متقاضی در OFPRA انجام می‌شود که بخش مهمی از روند ارزیابی محسوب می‌شود.

۴. تصمیم OFPRA

پس از بررسی، OFPRA ممکن است یکی از نتایج زیر را اعلام کند:

• اعطای وضعیت پناهندگی (statut de réfugié)

• اعطای حمایت فرعی

• رد درخواست

در صورت رد، متقاضی می‌تواند ظرف یک ماه به دادگاه ملی پناهندگی (CNDA) اعتراض کند. تا زمان رسیدگی به اعتراض، معمولاً حق اقامت در فرانسه حفظ می‌شود، مگر در موارد خاص تسریع‌شده.

وضعیت فرزندان پناهندگان در فرانسه

کودکان پناهجو در فرانسه از حمایت قانونی و دسترسی به آموزش برخوردارند، صرف‌نظر از وضعیت اقامت آن‌ها. فرانسه عضو کنوانسیون حقوق کودک است و متعهد به ارائه خدمات آموزشی، بهداشتی و سرپناه به کودکان است.

• اگر کودک با خانواده همراه باشد، معمولاً در درخواست پناهندگی والدین لحاظ می‌شود.

• کودکان بدون همراه (mineurs non accompagnés)، تحت حفاظت دولت و خدمات اجتماعی قرار می‌گیرند و حق داشتن نماینده قانونی دارند. همچنین ممکن است به طور مستقل برای پناهندگی درخواست دهند.

روش هاى جايگزين پناهندگى در فرانسه

در فرانسه، راه‌هایی جایگزین برای دریافت اقامت به‌جز پناهندگی وجود دارد که می‌توان از آن‌ها به‌عنوان مسیرهای قانونی و پایدار برای زندگی در این کشور استفاده کرد. در ادامه به معرفى اين روش ها پرداخته ايم:

1. تحصیل در فرانسه
   دریافت ویزای دانشجویی برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های فرانسه امکان‌پذیر است و پس از پایان تحصیل، در برخی موارد امکان تبدیل آن به ویزای کاری وجود دارد.

2. کار در فرانسه
   افرادی که پیشنهاد شغلی از یک کارفرمای فرانسوی دارند می‌توانند ویزای کاری بگیرند و پس از چند سال کار، برای اقامت دائم یا تابعیت اقدام کنند.

3. سرمایه‌گذاری یا کارآفرینی
   از طریق راه‌اندازی کسب‌وکار یا سرمایه‌گذاری در فرانسه می‌توان اقامت قانونی دریافت کرد.

4. ازدواج با شهروند فرانسوی
   ازدواج با تبعه فرانسوی امکان دریافت اقامت قانونی و در مراحل بعدی، درخواست تابعیت فرانسه را فراهم می‌کند.

5. تولد فرزند در فرانسه
   اگر فرزند در فرانسه متولد شود و یکی از والدین چندین سال در فرانسه اقامت قانونی داشته باشد، امکان درخواست اقامت برای خانواده به وجود می‌آید.

6. ویزای افراد با استعداد 
   این ویزا مخصوص افراد متخصص، هنرمندان، پژوهشگران یا کارآفرینان موفق است که قصد دارند در فرانسه کار یا فعالیت حرفه‌ای کنند.

آمار و ارقام پناهندگان در فرانسه

بر اساس گزارش رسمی OFPRA ( اداره فرانسه برای حمایت از پناهندگان و افراد بدون تابعیت) در سال ۲۰۲۳ آمار و ارقام پناهندگان در فرانسه در ذيل مشاهده مى شود.

• بیش از ۱۲۳٬۴۰۰ درخواست اولیه پناهندگی ثبت شده است.

• کشورهای اصلی مبدأ شامل افغانستان، بنگلادش، ترکیه و گرجستان هستند.

• در حدود ۳۰٪ از درخواست‌ها منجر به اعطای وضعیت پناهندگی شده‌اند.

• مجموع پرونده‌های رسیدگی‌شده شامل درخواست‌های مجدد و درخواست‌های حمایت فرعی به بیش از ۱۴۲٬۰۰۰ مورد می‌رسد.

کمپ هاى پناهندگى در فرانسه

کمپ‌های پناهندگی در فرانسه شرایطی متفاوت و گاه چالش‌برانگیز دارند. برخی کمپ‌ها که تحت مدیریت دولت یا نهادهای خیریه فعالیت می‌کنند، امکانات اولیه مانند سرپناه، غذای روزانه، خدمات بهداشتی و مشاوره حقوقی را فراهم می‌کنند و وضعیت نسبتاً قابل‌قبولی دارند، به‌ویژه در مناطق شهری یا نزدیک به مراکز پذیرش.

با این حال، در بسیاری از موارد، به‌ویژه در کمپ‌های موقت یا شلوغ مانند اردوگاه‌های اطراف پاریس یا کاله، پناه‌جویان با مشکلاتی چون ازدحام، کمبود امکانات بهداشتی، نبود حریم خصوصی، سرمای شدید در زمستان و احساس بی‌ثباتی مواجه‌اند. به‌طور کلی، وضعیت این کمپ‌ها را نمی‌توان کاملاً خوب یا بد توصیف کرد، اما بسیاری از گزارش‌ها حاکی از آن است که شرایط در برخی از کمپ‌ها نیازمند بهبود جدی و رسیدگی بیشتر از سوی دولت و نهادهای بشردوستانه است. پناهندگان در اقامتگاه‌های زیر اسکان داده شوند:

• CADA (مرکز اسکان پناهجویان): اقامتگاه‌های دولتی یا تحت مدیریت سازمان‌های غیردولتی برای اقامت میان‌مدت.
• پناهگاه‌های اضطراری: در صورت پر بودن مراکز اصلی.
• هتل‌ها یا مراکز موقت: در شرایط اضطراری و محدود.

اختصاص مکان اقامت توسط دفتر مهاجرت فرانسه (OFII) انجام می‌شود. به دلیل محدودیت ظرفیت، اسکان برای همه تضمین‌شده نیست و اولویت با خانواده‌ها و افراد آسیب‌پذیر است.

حقوق پناهندگی در فرانسه

در مدت بررسی پرونده، پناهجویان در فرانسه از حقوق زیر برخوردارند:

• اقامت قانونی در خاک فرانسه

• دریافت کمک‌هزینه ماهانه (کمک‌هزینه پناهجویان یا ADA): مقدار این کمک‌هزینه روزانه به وضعیت خانوادگی فرد بستگی دارد:

  • بزرگسال مجرد: ۶.۸۰ یورو در روز

  • بزرگسال مجرد بدون محل اقامت: ۷.۴۰ یورو اضافی در روز دریافت می‌کند، که مجموعاً به ۱۴.۲۰ یورو در روز می‌رسد

  بنابراین این مبلغ در ماه بین حدود ۲۰۴ تا ۴۲۶ یورو خواهد بود، بسته به اینکه فرد اقامتگاهی داشته باشد یا نه.

• دسترسی به خدمات اسکان و حمایت اجتماعی

• استفاده از خدمات درمانی ضروری

• تحصیل فرزندان در مدارس دولتی

• دریافت خدمات مشاوره حقوقی و زبانی

لازم به ذکر است که موسسه دکتر مهاجرت هيچگونه خدماتى در راستاى پناهندگى ارائه نمى دهد.

سوالات متداول

چگونه می‌توانم در فرانسه درخواست پناهندگی بدهم؟
برای شروع، باید ابتدا به اداره مهاجرت و همگرایی فرانسه (SPADA یا OFII) مراجعه کنید تا ثبت‌نام اولیه انجام شود و وقت ملاقات در اداره مربوطه (پریفکتور) دریافت کنید. پس از آن، فرم‌های پناهندگی را پر کرده و به OFPRA ارسال می‌کنید.

 در زمان بررسی درخواست پناهندگی آیا اجازه کار دارم؟
پناه‌جویان در ۶ ماه اول پس از ثبت درخواست رسمی، اجازه کار ندارند. پس از آن در صورت تأخیر در رسیدگی و داشتن مدارک معتبر، می‌توانند مجوز کار دریافت کنند.

 اگر درخواست پناهندگی‌ام رد شود، چه راهی دارم؟
در صورت رد درخواست، شما می‌توانید ظرف ۳۰ روز به دادگاه ملی حق پناهندگی (CNDA) اعتراض کنید. همچنین می‌توانید در موارد خاص، درخواست تجدیدنظر  ارائه دهید.